Jeśli chodzi o to jak napisać apelację to nie ma ściśle określonego jednego wzoru. Wszystko zależy od tego, gdzie jest ona składana tj. czy w procedurze karnej czy cywilnej. W zależności od tego może się ona od siebie różnić, chociaż oczywiście są też punkty czy też cześć, które są wymagane niezależnie od tego, w jakiej sprawie się ją składa.
Czym jest apelacja?
Słowo apelacja pochodzi od łacińskiego appellatio, czyli odwołanie. Jest to środek odwoławczy, który przysługuje stronom postępowania od wyroku sądu pierwszej instancji. Wniesienie apelacji do sądu rozpoczyna postępowanie apelacyjne mające na celu zbadania czy też zweryfikowanie przez sąd drugiej instancji czy wyrok wydany przez sąd w pierwszej instancji jest prawidłowy.
Zatem sądem drugiej instancji, który rozpoznaje apelację od wyroku sądu rejonowego jest sąd okręgowy. W przypadku wyroku wydanego przez sąd okręgowy, jako sąd pierwszej instancji apelację rozpatruje sąd apelacyjny.
Od strony technicznej należy zaznaczyć, że apelację wnosi się na piśmie, do sądu odwoławczego, (czyli sądu drugiej instancji) za pośrednictwem sądu pierwszej instancji, w terminie dwóch tygodni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Oznacza to, że wysyłam ja do sądu pierwszej instancji.
Prawidłowo wniesiona i spełniająca wszystkie wymogi formalne apelacja powoduje, że sprawa kierowana jest do ponownego rozpatrzenia, przy uwzględnieniu dodatkowych, zawartych w apelacji, przesłanek. Bardzo ważne, o czym trzeba pamiętać to fakt, że niewniesienie apelacji skutkuje uprawomocnieniem się wyroku sądu pierwszej instancji.
Co powinna zawierać apelacja w postępowaniu cywilnym?
Informacje o apelacji oraz informacje dotyczące samego postępowania apelacyjnego w sprawach cywilnych (w postępowaniu cywilnym) zawarte są w art. 367-391 Kodeksu postępowania cywilnego.
Apelacja powinna spełniać wymogi formalne wskazane dla każdego pisma procesowego jak również zawierać:
1) oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części,
2) zwięzłe przedstawienie zarzutów,
3) uzasadnienie zarzutów,
4) powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji nie było możliwe albo, że potrzeba powołania się na nie wynikła później,
5) wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
W sytuacji, kiedy dotyczy to spraw o prawa majątkowe należy wyraźnie oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia.
Po otrzymaniu apelacji wraz z aktami przesłanymi z sądu pierwszej instancji, sąd drugiej instancji rozpatruje i orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym.
Warto dodać, że w postępowaniu apelacyjnym nie można już rozszerzyć żądania pozwu ani też występować z nowymi roszczeniami. W przypadku zmiany okoliczności można żądać zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się można nadto rozszerzyć żądanie pozwu o świadczenia za dalsze okresy.
Kończąc postępowanie sąd może uchylić lub zmienić wyroku pierwszej instancji na niekorzyść strony, która wniosła apelację tylko wtedy, gdy strona przeciwna również wniosła apelację. Jeżeli sąd drugiej instancji uzna, że apelacja jest bezzasadna to ją oddali.
W przypadku jednak uwzględnienia przez sąd drugiej instancji apelacji zmienia on zaskarżony wyrok i orzeka, co do istoty sprawy. Jeśli zaś sąd odwoławczy stwierdzi nieważność postępowania to uchyla on zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez sąd pierwszej instancji. Sytuacja ta odnosi się tylko sytuacji nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo, gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
Co powinna zawierać apelacja w postępowaniu karnym?
Zasadą jest, że apelacja od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje stronom, powodowi cywilnemu, a pokrzywdzonemu od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie, wydanego na posiedzeniu. Przepisy dotyczące apelacji i postępowania znajdują się w art. 444- 458 Kodeksu Postępowania Karnego.
Apelacja karna jest pismem procesowym dość specyficznym, gdyż powinno składać się z dwóch grup elementów – ogólnych oraz kwalifikowanych. Elementy ogólne znajdują się w art. 119 § 1 kpk. Tj.:
1) oznaczenie organu, do którego pismo jest skierowane oraz oznaczenie sprawy, której dotyczy;
2) oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo;
3) treść wniosku lub oświadczenia – w miarę potrzeby z uzasadnieniem;
4) datę i podpis składającego pismo.
Jeśli zaś chodzi o grupę elementów kwalifikowanych należą do nich:
1) wskazanie podstawy prawnej wnoszonego środka zaskarżenia
2) określenie, w jakiej części skarżący nie zgadza się z rozstrzygnięciem sądu I instancji,
3) wskazanie tzw. kierunku zaskarżenia,
4) wskazanie zarzutów apelacyjnych,
5) wskazanie wniosków końcowych apelacji, czyli określenie, czego skarżący domaga się od sądu.
To, co godne uwagi w postępowaniu karnym to fakt, że w polskim prawie obowiązuje zasada, iż sąd odwoławczy nie może orzec na niekorzyść oskarżonego, jeżeli apelacja została wniesiona tylko na jego korzyść.
Sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego tylko wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy, a także tylko w granicach zaskarżenia, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli środek odwoławczy pochodzi od oskarżyciela publicznego lub pełnomocnika, sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego ponadto tylko w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym lub podlegających uwzględnieniu z urzędu.
Ponadto wniesienie środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego może spowodować orzeczenie także na jego korzyść.
Sąd odwoławczy po rozpoznaniu apelacji w postaci przeprowadzenia postępowania apelacyjnego utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, zmienia go lub uchyla w całości lub w części. Jeżeli pozwalają na to zebrane dowody, sąd odwoławczy zmienia zaskarżone orzeczenie, orzekając odmiennie, co do istoty, lub uchyla je i umarza postępowanie. Jeśli zebrane dowody na to nie pozwalają to sąd uchyla orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
Ważne jest też to, że w przypadku, gdzie oskarżony, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co, do którego w pierwszej instancji umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie, sąd odwoławczy nie może go skazać.
Na koniec ważna różnica pomiędzy jedną, a drugą apelacją. W przeciwieństwie do apelacji w postępowaniu cywilnym środek zaskarżenia, (tj. apelacja) w prawie karnym nie podlega opłacie. Wymogiem jest, aby apelacja została prawidłowo sporządzona i wniesiona do właściwego sądu, który dalej będzie procedował sprawę.
Podsumowując apelacja od wyroku jest część narzędziem prawnym, które może znacząco wpłynąć na losy sprawy, a co za tym idzie musi być przygotowana dokładnie i świadomie. By mieć pewność, że zostanie ona przyjęta i rozpatrzona przez sąd warto uda się do prawnika, aby pomógł nam albo wręcz sam zajął się przygotowaniem apelacji. Z uwagi na zmieniające się przepisy i dość skomplikowane wymogi dotyczące apelacji jak i samego postępowania należy dobrze się zastanowić nad skorzystanie z pomocy profesjonalisty, chociażby w ocenie czy jest zasadne wnoszenie apelacji.
Prawnicy naszej kancelarii przygotowują apelację oraz reprezentują Klientów w postępowaniu apelacyjnym.
Należy zastrzec, że powyższe kwestie wymagają zawsze dostosowania do aktualnego stanu faktycznego oraz zbadania przepisów właściwych dla danej sprawy, stąd powyższy artykuł nie ma charakteru porady prawnej i nie może być traktowany jako wiążący przy analizie prawnej, a jedynej jako przybliżający dane zagadnienie.
