W chwili zatrzymania osoba zatrzymana musi zostać pouczona (otrzymać pouczenia na piśmie) o jej uprawnieniach. Jednym z podstawowych praw osoby zatrzymanej (jego prawem do obrony) jest niezwłoczne umożliwienie mu przez organy dokonujące jego zatrzymanie– nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z obrońcą, w tym bezpośrednią z nim rozmowę.
Problem iluzoryczności
Często w praktyce pojawia się problem iluzoryczności takiego prawa osoby zatrzymanej. Zazwyczaj zatrzymany na tym etapie postępowania nie ma ustanowionego obrońcy lub często nawet nie zna numeru telefonu do obrońcy, który mógłby podjąć się jego obrony – na tym jednym z najistotniejszych etapów postępowania przygotowawczego. Warto też wskazać, że przepisy kodeksu postępowania karnego, nie umożliwiają kontaktu osobie zatrzymanej z innymi osobami, poza złożeniem przez zatrzymanego wniosku w protokole zatrzymania o powiadomieniu wskazanej przez niego osoby/osób o fakcie jego zatrzymania.
Jak wygląda procedura karna?
Procedura karna przewiduje możliwość ustanowienia obrońcy dla zatrzymanego przez osobę inna niż zatrzymany. Przepisy kodeksu postępowania karnego stwierdzają, że do czasu ustanowienia obrońcy przez osobę pozbawioną wolności (w tym zatrzymaną), obrońcę może ustanowić inna (każda) osoba. O fakcie ustanowienia obrońcy osoba zatrzymana powinna zostać niezwłocznie zawiadomiona.
To właśnie pierwsze godziny po zatrzymaniu osoby są często bardzo istotne w przebiegu dalszych czynności z jego udziałem, gdyż osoba zatrzymana – celem ochrony swoich praw powinna mieć możliwość korzystania z usług ustanowionego obrońcy, który podejmie możliwie szybką i skuteczną obronę zatrzymanego.
