W chwili śmierci osoby kwestie dziedziczenia, gdy spadek przypada jednej osobie są dość jasne. Problem pojawia się gdy spadkobierców jest kilku. Kwestie jak dokonać podziału spadku między poszczególnych uprawnionych są dość trudnym zagadnieniem. Poniższy artykuł troszeczkę rozjaśni te zagadnienie.

W przypadku gdy mamy do czynienia z kilkoma spadkobiercami cały spadek jest objęty wspólnością. Każdy z uprawnionych do spadku jest jego właścicielem w częściach określonych ułamkowo. Nie jest jednak jasno określone, co konkretnie stanowi jego własność. Rodzi to liczne konflikty w zakresie zarządzenia majątkiem, gdyż każda decyzja odnośnie majątku nie może naruszać prawa pozostałych spadkobierców. Najlepszym rozwiązaniem w takim przypadku jest dokonanie działu majątku.

Czym jest dział majątku?

Pod tym pojęciem kryje się wartość majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podział pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Dział majątku dotyczy tylko i wyłącznie aktywów wchodzących w skład spadku, nie może dotyczyć długów.

Celem działu majątku jest to, aby spadkobiercy przestali być współwłaścicielami całego spadku, a stali się wyłącznymi właścicielami ściśle określonej części spadku.

Może być dokonany albo  w drodze postępowania sadowego albo w drodze umowy.

Postępowanie sądowe

Dział spadku jest postępowaniem nieprocesowym i następuje w drodze złożenia wniosku przez jednego ze  spadkobierców. Zazwyczaj taka droga jest wybierana w przypadku niemożności ustalenia, między uprawnionymi do spadku, w jaki sposób dokonać działu. Sądem właściwym w takim przypadku jest sąd  rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania spadkodawcy. Sądowi przed którym będzie się toczyć postępowanie należy przedłożyć:

1) dowód, że jest się spadkobiercą po zmarłym a więc albo postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo  zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

2) spis inwentarza. W przypadku gdy nie dokonano spisu inwentarza należy dokładnie wskazać majątek, który będzie podlegał działowi

3) testamenty

4) jeżeli spadek obejmuje nieruchomość konieczne są dokumenty potwierdzające, że zmarły był jej właścicielem.

5) dane współspadkobierców. Konieczne jest podanie wieku, zawodu, stan rodzinny, dane co do zarobków.

Sąd może dokonać działu na trzy sposoby. Pierwszym sposobem jest fizyczne  przyznanie poszczególnych przedmiotów osobom zgodnie z przysługującymi im udziałami. Drugim sposobem jest przyznanie  przedmiotu konkretnej osobie lub konkretnym osobom, nakładając  obowiązek spłaty pozostałych. Sąd może również podjąć decyzję o sprzedaży rzeczy które wchodzą w skład spadku i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy poszczególnych spadkobierców

Umowny działa spadku

Inaczej wygląda kwestia w przypadku umownego działu spadku. Dział majątku może w formie umowy może nastąpić tylko i wyłącznie w przypadku gdy wszyscy współspadkobiercy są zgodni co do określonego sposobu działu spadku. Przepisy prawa nie narzucają ściśle określonej formy w jakiej taka umowa powinna być zawarta. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość albo przedsiębiorstwo. W przypadku nieruchomości konieczna jest forma aktu notarialnego, natomiast w przypadku przedsiębiorstwa – forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi.  Oczywiście doradzaną formą umowy jest forma pisemna, w której powinno znaleźć się przede wszystkim:

1) skład i wartość majątku spadkowego ( należy uwzględnić darowizny)

2) wysokość poczynionych nakładów, pobranych pożytków oraz spłaconych długów  spadkowych

Czy jest obowiązkowy?

Nie, ale warto dokonać działu majątku już od razu po uregulowaniu wszelkich formalnych kwestii związanych ze stwierdzenie dziedziczenia.  Należy podkreślić, że ustalenie działu majątku ułatwia podejmowanie decyzji związanych ze spadkiem. W związku z tym, że przed podziałem majątku wszyscy są właścicielami spadku decyzje dotyczące jego muszą być podejmowane wspólnie