Każdemu może zdarzyć się taka sytuacja w życiu, w której to nie będzie w stanie spłacać swoich zadłużeń np. kredytu w banku. Może to wynikać z wielu przyczyn takich jak zmiana sytuacji rodzinnej np. śmierć członka rodziny, utrata pracy czy zła ocena swoich możliwości finansowy jak również brak umiejętności do zarządzania majątkiem. W takiej sytuacji warto jest rozważyć skorzystanie z tzw. upadłości konsumenckiej.
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe wynikające z prawa upadłościowego polegająca na całkowitym lub częściowym umorzeniu przez sąd zobowiązań (długów) konsumenta tj. osoby fizycznej, a jednocześnie uregulowanie zobowiązań wobec wierzycieli o ile jest to możliwe. Można również powiedzieć, ze jest to postępowanie czy też procedura, która ma umożliwić osobie zadłużonej wyjście z długów, co w efekcie końcowym da tzw. oddłużenie. Przeprowadzenie tej procedury pozwala na wyjście z kłopotów finansowych osobie, która ogłosi taka upadłości, co z kolei pozwala na rozpoczęcie nowego etapu w życiu.
W marcu 2020 roku przepisy regulujące te kwestię zostały znowelizowane i cała procedura została uproszczona. Przepisy dotyczące postępowania można odnaleźć w art. 491, Tytule V części trzeciej Prawa Upadłościowego. Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumencką skierowane jest do niewypłacalnych osób fizycznych, które to, co najmniej 3 miesiące nie były w stanie spłacać (uregulować) swoich zobowiązań. Oznacza to, że taki wniosek może złożyć osoba, która nie posiada zdolności do spłacenia swojego zadłużenie, nie posiada żadnego majątku lub posiada go, ale jest zbyt mały by wystarczył na spłatę zadłużenia.
Jak wygląda ogłoszenie upadłości?
Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może się trochę różnić w zależności od przyczyny zgłoszenia upadłości jak i wydanej na tej podstawie decyzji sądu.
1. Ogłoszenie upadłości rozpoczyna się od złożenia do sądu upadłościowego wniosku o ogłoszenie upadłości. W takim wniosku należy udowodnić, że jako osoba zadłużona nie jest się w stanie spłacić swoich długów (zadłużenia). Poza opisaniem swojej sytuacji dobrze jest zebrać dowody na to na przykład w postaci: umowy lub umów o pożyczkę czy kredyt, otrzymywane wezwania do zapłaty, pisma od komornika, zaświadczenie o zarobkach lub zaświadczenie o bycie bezrobotnym (braku zarobków) bądź innych dokumentów pokazujących swoją sytuację finansową. Taki wniosek można złożyć samodzielnie lub przez pełnomocnika.
2. Następnie sąd zapoznaje się z przedstawionymi dokumentami. Czas rozpatrywania zależny jest od obłożenia sądu, stopnia skomplikowania sprawy. Przepisy wskazują, że sąd ma 2 miesiące na rozpatrzenie wniosku, ale może to trwać dłużej, ale i krócej.
3. Po tym jak sąd zapozna się z zebranym materiałem i rozpozna wniosek są tylko dwa scenariusze tj. pozytywne rozpatrzenie lub negatywne rozpatrzenia wniosku. W przypadku negatywnego rozpatrzenia tj. odrzucenia wniosku nie tylko pozostaje się bez możliwości umorzenia długów, ale również nie można przez następne 10 lat ogłosić upadłości konsumenckiej tj. złożyć ponownie wniosku.
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku dopiero po ogłoszeniu przez sąd upadłości zaczyna się właściwe postępowanie. Ważną rolę w tym procesie odgrywa syndyk, czyli osoba mająca za zadanie oszacować wartość całego majątku upadłego (dłużnika), ustalenia jego możliwości finansowych oraz podjęciem ewentualnych działań mających na celu zaspokojenie wierzycieli. Ten ostatni krok zależy jest od tego czy są umorzy długi w części.
Warto pamiętać o tym, że syndyk jest po to, aby pomóc w uporządkowaniu spraw finansowych zadłużonej osoby. Jeśli mamy przypadek, że sąd umorzy długi w tylko części to wtedy syndyk będzie odpowiedzialny za przygotowanie spisu naszego majątku oraz za dokonanie wyceny majątku, sprzedanie go i na końcu przekazanie tych środków na poczet spłaty zadłużenia. Majątek, którym będzie „zarządzał” syndyk to nie tylko posiadane nieruchomości, ale i ruchomości np. samochód czy też posiadane środki na koncie. Niestety minusem tego procesu jest to, że upadły nie może swobodnie zarządzać swoim majątkiem jednak należy pamiętać, że syndyk owszem działa po to, aby spłacić nasze zadłużenie, ale ma na uwadze to, abyśmy mieli i za co żyć.
4. Zakończenie postępowania. W przypadku częściowego umorzenia zadłużenia jak dojdzie do spłaty tj. wykonanie planu spłaty zadłużenia to upadły przestaje nim być i zostaje osobą oddłużoną i może wrócić do normalnego funkcjonowania.
Tym, o czym warto wspomnieć to czas trwania takiego postępowania, który zgodnie z brzmieniem przepisów Art. 49115 pkt. 1 -3 Prawa Upadłościowego „W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa”.
Wobec czego, jeśli dłużnik doprowadził umyślnie do swojej niewypłacalności lub poprzez tzw. „rażące niedbalstwo”, będzie ona inaczej traktowana niż osoba, której to niewypłacalność wynika z przyczyn niezależnych od niej jak np. śmierć współmałżonka. Zatem w pierwszym przypadku, dłużnik będzie spłacał zobowiązania dłużej, bo od min. 36 miesięcy do 7 lat. Zaś w drugim przypadku okres spłaty będzie skrócony do 3 lat.
Jakie są korzyści z upadłości konsumenckiej?
- Oddłużenie,
- Brak stresu związanego z posiadanymi długami,
- Powrót do normalnych warunków życia,
- Zawieszenie posiadanych postępowań windykacyja, o ile dłużnik takie posiada,
- Zatrzymanie naliczania odsetek, a co za tym idzie dług się nie powiększa,
W wyjątkowych sytuacjach tzw. z przyczyn niezależnych od dłużnika 9upadłego) jak to wcześniej wspomniano sąd może umorzyć wszystkie zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty.
Podsumowując upadłość konsumencka jest sposobem na wyjście z długów w przypadku, kiedy osoba zadłużona znalazła się w sytuacji bez wyjścia i nie jest już wypłacalna. Oczywiście podjęcie decyzji o takim kroku wiąże ze sobą pewne konsekwencję jednak dla niektórych osób jest to jedyne wyjście, które na końcu pozwala zapewnić komfort psychiczny i umożliwia ponowne spokojne życie. Oczywiście, kiedy dłużnik nie czuje się na siłach, aby przejść ten proces samemu to warto wtedy skorzystać z pomocy prawnika.
