Kwestie kosztu rozwodu, obok chęci podjęcia kolejnej próby ratowania małżeństwa, bardzo często są powodem zwlekania z podjęciem ostatecznej decyzji o zakończeniu związku. Małżonek rozważający rozwód zwykle chciałby uzyskać jasną i całościową rozpiskę wydatków, jakie będzie musiał z tego tytułu ponieść. Niestety, kwota uzależniona jest od wielu czynników, co znacznie utrudnia dokonanie stosownych wyliczeń.
Koszty pełnomocnika
Pierwszym czynnikiem wpływającym na koszty rozwodu jest decyzja o skorzystaniu z pomocy adwokata bądź radcy prawnego. Pozew o rozwód można sporządzić samodzielnie, jednakże pomoc doświadczonego prawnika zdecydowanie zwiększa szanse na uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia. Koszty zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika uzależnione są od czynników takich jak wielkość miasta oraz skomplikowanie danej sprawy. Żadne przepisy nie wyznaczają maksymalnego wynagrodzenia jakiego może domagać się adwokat lub radca prawny. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. wskazuje jednakże minimalne stawki należne pełnomocnikowi za prowadzenie danego rodzaju spraw. Zgodnie z nim, adwokatowi za sprawę o rozwód należy się wynagrodzenie w wysokości co najmniej 720 złotych. Takich kosztów należy się spodziewać przy sprawach prostych, gdzie strony są zgodne co do sposobu rozwiązania małżeństwa. Im bardziej zawiła jest sprawa, tym wyższe będzie wynagrodzenie prawnika.
Opłaty sądowe
Do kosztów rozwodu należy również doliczyć stałe opłaty sądowe, pobierane przez sądy przy złożeniu pozwu. Zasadnicza opłata w przypadku rozwodu wynosi 600 złotych. Kwota ta jest następnie rozliczana po zakończeniu postępowania. Jeśli rozwód odbędzie się bez orzekania o winie, sąd zwróci stronie powodowej część wniesionej opłaty w wysokości 300 złotych, natomiast na stronę pozwaną nałoży obowiązek pokrycia połowy pozostałej części tj. zwrot Powodowi kwoty 150 złotych. W przypadku, w którym sąd orzeknie, że za rozpad małżeństwa winę ponosi wyłącznie jedna strona, koszty te zostaną w całości ostatecznie nałożone na małżonka wyłącznie winnego rozpadowi pożycia.
Kwestie związane z orzeczeniem rozwodu
Koszty rozwodu znacząco podwyższyć może kwestia związana z podziałem wspólnego majątku małżonków. Jeśli strony są zgodne co do sposobu wzajemnego rozliczenia, sąd może dokonać podziału majątku w wyroku rozwodowym. Koszt takiego wniosku to 300 złotych. Jeśli strony pozostają w konflikcie co do kwestii podziału majątku, konieczne będzie przeprowadzenie odrębnego postępowania, za które opłata sądowa wynosi 1000 złotych.
Konieczność poniesienia dodatkowych kosztów może pojawić się również w toku postępowania. Niezbędne może okazać się przeprowadzenie stosownej opinii biegłego (na przykład w przypadku sporu o sposób sprawowania opieki nad małoletnimi dziećmi), czy też przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Koszty sądowe wzrastają również w przypadku orzekania o obowiązku alimentacyjnym lub ewentualnej decyzji stron o podjęciu mediacji. Wszystkie te czynniki sprawić mogą, że koszt rozwodu sięgnie kilku, a nawet kilkunastu tysięcy złotych.
Z tego też powodu rozwód powinien stanowić przemyślaną decyzję. Zdecydowanie najkorzystniejszym rozwiązaniem jest podjęcie z drugą stroną rozmów i wypracowanie, w miarę możliwości , porozumienia przynajmniej w niektórych kwestiach związanych z rozwodem. Osiągnięcie konsensusu pozwoli nie tylko zmniejszyć koszty rozwodu, ale również sprawi, że postępowanie przebiegnie w miarę szybko i sprawnie.
Jednocześnie zaznaczyć należy, że w przypadku złej sytuacji finansowej sąd, na wniosek strony, może zwolnić ją z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, a także przyznać jej adwokata lub radcę prawnego z urzędu. W takim wypadku niezbędne jest jednakże przedstawienie sądowi stosownych dokumentów potwierdzających ciężką sytuację majątkową.
